PEMBINAAN
BANGSA:
KEPELBAGAIAN
DALAM BINGKAI KESATUAN
(Bahagian
3)
Siddiq Fadzil
Pembinaan Bangsa:
Kepelbagaian dalam Bingkai Kesatuan
Pembinaan bangsa dalam konteks Malaysia harus berasaskan
formula kepelbagaian dalam kesatuan.
Kita harus dapat bersikap positif, melihat dan menerima kepelbagaian
kaum, agama dan budaya bukan sebagai sumber konflik, sebaliknya sebagai aset kekuatan, kekayaan,
kreativiti dan dinamika kemajuan. Bangsa
tidak dapat dibina menerusi formula melting pot atau kawah besar
peleburan. Tidak ada golongan yang rela
jati dirinya dilebur. Kebinekaan atau keragaman budaya tidak menjadi masalah, andainya ia diletakkan dalam bingkai keekaan
atau kesatuan. Formula kepelbagaian
dalam kesatuan adalah selaras dan serasi dengan fitrah dan sunnatu 'Lah. Tema inilah yang dihuraikan dengan cukup
menarik oleh Dr.Muhammad `Imarah dalam bukunya, al-Islam wa
al-Ta`addudiyyah: al-Ikhtilaf wa
al-Tanawwu` fi Itar al-Wihdah (Islam dan Pluralisme: Perbezaan dan Kepelbagaian dalam Bingkai
Kesatuan). Segala kewujudan yang kita
saksikan pada alam dan kehidupan semuanya memancarkan hakikat kepelbagaian
dalam kesatuan -- keesaan Pencipta dengan kepelbagaian makhluk
ciptaan-Nya; kesatuan keinsanan dengan
kepelbagaian bangsa, warna dan bahasanya;
kesatuan agama Allah dengan kepelbagaian syari`atnya; kesatuan syari`at dengan kepelbagaian fiqh, mazhab dan ijtihadnya.
Fitrah sunnatu 'Llah berupa kepelbagaian dalam bingkai kesatuan itulah yang
diaplikasikan oleh Rasulullah s.`a.w. dalam pembinaan ummah negara Madinah
sebagaimana yang tercermin dalam perlembagaan ulung Sahifah Madinah, sebuah perlembagaan yang dilatari
kepelbagaian kabilah, agama dan budaya warganya. Lewat Sahifah tersebut Rasulullah s.`a.w. telah membentuk ummah: ummah diniyyah (umat keagamaan) dan ummah siyasiyyah (umat
politik). Ummah diniyyah
bersifat eksklusif dan terbatas hanya untuk kaum Muslimin (annahum
ummatun wahidatun min duni 'n-nas), sementara ummah siyasiyyah bersifat
inklusif meliputi kaum Muslimin dan orang Yahudi (wa anna Yahuda Bani `Awf ummatun ma`a
'l-Mu'minin). Kata kunci dalam
ungkapan pembentukan ummah politik ini
ialah kata ma`a (bersama) iaitu orang Yahudi bersama kaum Muslimin
membentuk satu umat (umat Madinah).
Ungkapan ma`a al-Muslimin (bersama
kaum Muslimin), bukan min al-Muslimin (sebahagian daripada kaum
Muslimin), bererti bahawa masyarakat
Yahudi tidak menjadi bahagian daripada umat (keagamaan) Islam, tetapi
menjadi bahagian daripada umat (politik) Madinah bersama dengan umat Islam.